Wspinaczka górska

Lonża na via ferracie to rzecz nieodzowna, jest zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas odpadnięcia. Co niezwykle ważne lonża może bezpiecznie wytrzymać tylko jedno mocne odpadnięcie, po zaistnieniu takiej sytuacji nie powinno się już jej używać. Lonża, jak i pozostały sprzęt wspinaczkowy ( uprząż, kask) zapewnia bezpieczeństwo tylko wtedy gdy nie jest zbyt zużyta, ani nie przekroczyła dopuszczalnego okresu użytkowania.

Po ostatnich, bardzo poważnych wypadkach na via ferratach, większość producentów przeprowadziła kontrolę i wymianę wadliwych lonży. Tak jak i w przypadku innego sprzętu wspinaczkowego lepiej jest lonży nie pożyczać, szczególnie jeśli nie znamy historii jej użytkowania. Dobra lonża posiada:

• absorber energii, który w razie opadnięcia pochłania wyzwoloną energię i zapobiega niebezpiecznemu szarpnięciu. Np. rozrywany absorber energii w lonży: Petzl Scorpio, Black Diamond Easy Rider – pochłania on energię poprzez rozrywania szwów specjalnie zszytego pakietu taśm. Absorbery posiadają specjalne futerały które chronią je przed zużyciem.

• automatyczne karabinki, najczęściej są to specjalne karabinki do stosowania na via ferracie. Karabinki tego typu wyposażone są w system bezpiecznego zamka, który uniemożliwia zostawienie go otwartego. Np. Lonża Salewa Set Via Ferrata Ergo Zip.

Na rynku dostępnych jest wiele lonży, nie wszystkie posiadają rozrywane absorbery energii czy samoczynnie blokujące się karabinki. Lecz wszystkie powinny spełniać rygorystyczne normy EN 958 i UIAA 128.

Między innymi dostępne są:

• Lonża BLACK DIAMOND EASY RIDER – Cena: 419,90 zł
• Lonża BLACK DIAMOND IRON CRUISER – Cena: 339,90 zł
• Lonża PETZL SCORPIO VERTIGO – Cena: 375,00 zł
• Lonża SALEWA SET VIA FERRATA ERGO ZIP – Cena: 499,90 zł

Na pierwszy rzut oka, może się wydawać iż trasy typu via ferrata to bardzo łatwe i bezpieczne drogi, wszak wszędzie są drabinki, klamry, stalowe liny do autoasekuracji, a my jesteśmy bezpieczni dzięki zastosowanym zabezpieczeniom. Nic bardziej mylnego, wybierając się na ferratę powinniśmy być świadomi zagrożeń jakie na nas czekają. Jedne z nich związane są oczywiście z doborem odpowiedniego sprzętu i ubioru, należy zwrócić uwagę na wiele szczegółów np. iż za duży plecak może nam zawadzać na drodzę, by zabrać dobre okulary z filtrem UV i latarki czołowe – na niektórych ferratach zdarzają się tunele itd. Drugie związane są zachowaniem zasad bezpiecznego poruszania się.

Generalną zasadą postępowania jaką należy przyjąć na drogach typu ferrata – jest jak najmniej ryzykowne poruszanie się – tak aby nie  doszło do upadku. Dlaczego upadek na ferracie jest o wiele bardziej niebezpieczny od lotu podczas klasycznego wspinania? Wyjaśnia to współczynnik odpadnięcia (WO) – czyli stosunek długość swobodnego lotu do długość liny użytej do zatrzymania odpadnięcia.

Jak wiadomo im mniejsza wartość WO, tym lot jest bezpieczniejszy, podczas klasycznego wspinania WO nie przekracza wartości 2, inaczej jest na ferratach gdzie jesteśmy wpięci lonżą do stalowej liny kotwionej np. co 2 czy 3 m, podczas odpadnięcia współczynnik ten może być zdecydowanie większy ze względu na statyczny układ asekuracyjny. Jeżeli w pionowym terenie, punkty kotwienia liny są większe niż 3 m to istnieje ryzyko odpadnięcia ze współczynik wiekszym niż 5.

Lonże na via ferraty nie są zbyt długie – ze względu na wykonywane przepinki, jeśli odpadniemy to karabinek przemieszcza się swobodnie po linie  aż do punktu jej zamocowania. Powstające w takiej sytuacji siły są duże, a podczas szczególnie niekorzystnych sytuacji np. odpadnięcia przy przepinaniu między miejscami kotwienia liny – bardzo duże, niestety w takiej sytuacji trzeba liczyć się z możliwością poważnych obrażeń.

W celu zmniejszenia działania dużych sił podczas odpadnięcia, obecnie większość lonży posiada tzw. absorber energii, który pochłania nadwyżkę energii odpadnięcia. Należy jednak mieć świadomość iż nawet najlepsza lonża z najlepszym  absorberem nie zagwarantuje nam pełnego bezpieczeństwa.

Dlatego wybierając się na via ferraty, pamiętajmy iż na tego typu drogach najlepiej jest nie odpadać!

VIA FERRATY  – Nie tylko dla orłów

Via Ferraty to wysokogórskie szlaki przeznaczone dla amatorów turystyki, ubezpieczone na stałe stalowymi linkami, z licznymi drabinkami, kalmarami itd. Stanowią one swojego rodzaju przepustkę do innego wertykalnego świata wspinaczy, który na co dzień jest niedostępny dla klasycznego turysty. Początek powstania ferrat związany jest z historią I wojny światowej, a dokładniej z liną frontu włosko-austriackiego która przebiegała w wysokich partiach gór. Pierwsze via ferraty  (żelazne drogi) stworzyli żołnierze. Od tamtych czasów powstało wiele nowych ferrat, jedną z najmłodszych i najtrudniejszych jest Magnifici 4 powstała w Dolomitach 2009/2010 roku. Najbardziej znane to oczywiście liczne ferraty położone we włoskich Dolomitach (kilkaset), ale istnieje wiele szlaków typu ferrata w Francji, Niemczech, Austrii czy Szwajcarii.

Nie trzeba być od razu alpinistą ani też ekspertem wspinaczki, by móc się wybrać na via ferraty –  poprowadzone przez jedne z najpiękniejszych europejskich formacji skalnych. Wystarczy tylko trochę kondycji, odrobina chęci, podstawowy sprzęt zabezpieczający no i oczywiście zdrowy rozsądek. Wybierając się na via ferraty nie potrzebujemy zabierać ze sobą dużo sprzętu, niezbędna jest lonża, uprząż, mocne rękawiczki oraz dobry kask wspinaczkowy który ochroni naszą głowę od spadających skalnych okruchów. Każdy, kto chce wybrać się na via ferraty, musi także posiadać odpowiednią odzież, plecak trekkingowy i oczywiście wytrzymałe buty trekkingowe przystosowany do skały. I już  możemy wybierać się na ferratę aby móc podziwiać widoki z niedostępnych przełęczy oraz szczytów, normalnie dostępne tylko dla „orłów”.