Wspinaczka górska

Początkujący miłośnicy wspinaczki skałkowej zaczynają najczęściej swoją przygodę ze skałami od wspinaczki „na wędkę”. Po zdobyciu niezbędnych umiejętności, przechodzą na tzw. wspinanie z dołem, i wspinanie z dołem na własnej asekuracji która wymaga zdobycia już solidnego doświadczenia. Formy te zasadniczą różnią się między sobą stopniem trudności.

Przy wspinaniu na „wędkę” stanowisko asekuracyjne znajduję się ponad wspinającym, lina od asekuranta idzie do góry, przechodzi przez stanowisko i wraca w dół do wspinacza. Podczas odpadnięcia od skały lub ściany wspinacz praktycznie nie opada i zawisa na linie jak ryba na wędce a szarpnięcia są stosunkowo słabe. Wspinanie to obarczone jest najmniejszym ryzykiem kontuzji i nie wymaga dużych umiejętności od asekurującego. Wspinanie na wędkę daje czas na nabycie doświadczenia, obycia się z różnymi przyrządami asekuracyjno-zjazdowymi. Po rozpoznaniu swoich możliwości psycho -fizycznych, i nabyciu odpowiednich umiejętności, można przejść do klasycznej formy wspinania jakim jest tzw. wspinanie z dołem.

Podczas prowadzenia wspinający jest zabezpieczany przez partnera, linę, stanowisko oraz przez przelotowe punkty asekuracyjne w które wpina ekspresy. Ubezpieczanie partnera polega na neutralizacji skutków odpadnięcia od skały. Podczas lotu partnera asekurant musi zdążyć zablokować linę na stanowisku, aby prowadzący bezpiecznie na niej zawisł a nie spadł na ziemię. Od umiejętności asekurującego zależne jest więc zdrowie a czasem i życie wspinającego. Wspinanie z dołem możemy podzielić:

• wspinanie na tzw. drogach obitych (sportowe), wyposażonych w komplety punktów asekuracyjnych, gdzie prowadzącemu zostaję wpiąć się w dany punkt. W razie lotu lina i przelotowe punkty asekuracyjne przejmują dużą część energii. Punkty są na tyle mocno osadzone, że wytrzymują działanie nawet bardzo dużych sił.
• wspinanie z własną asekuracją (tradycyjne), na drogach nie obitych gdzie przeloty trzeba założyć sobie samodzielnie (haki, kości, friendy ). W tym wypadku założenie przelotów i umiejętność dynamicznej asekuracji ma kluczowe znaczenie. Przeloty muszą być założone staranie aby nie zostały wyrwane podczas lotu, a asekurant musi strać się przejąć część energii upadku, aby hamowanie lotu było łagodniejsze i by ograniczyć siły działające na przeloty.

Ta sama droga, w zależności od formy wspinania, może być łatwa i zarazem trudna. Najbardziej zapaleni wspinacze, pokonują też drogi tzw. „żywca”. Bez żadnego ubezpieczenia, polegając tylko na własnych umiejętnościach i znajomości drogi. Forma ta jest oczywiście bardzo nie bezpieczna, gdzie najmniejszy błąd może dużo kosztować. A więc nie sama droga, świadczy o naszym poziomie, ale styl w jakim ją pokonujemy.

Poza liną oraz kaskiem, jednym z ważniejszych narzędzi, które znajduje się w ekwipunku miłośnika wspinaczek górskich, jest bez wątpienia czekan. Sprzęt ten pełni rozmaite funkcje, począwszy od hamowania podczas ześlizgiwania się ze szczytu czy asekuracji, na wyrąbywaniu stopni w lodzie kończąc. Za poprzednika dzisiejszego czekana powszechnie uznaje się alpensztok, a mianowicie drewnianą laskę o długości sięgającej nawet 2,5 metra, która z jednej strony zakończona jest ostrym grotem, z drugiej zaś wygodnym uchwytem. Warto w tym miejscu jednak zaznaczyć, że w dalszym ciągu alpensztok bywa wykorzystywany jako sprzęt turystyczny, ale wykonuje się go obecnie z aluminium bądź tworzyw sztucznych, które są znacznie lżejsze od drewna.

Wygląd i specyfika
Czekan przypomina zakończoną głowicą laskę, której stylisko wynosi zazwyczaj od 50 do 90 centymetrów długości. Rączka wykonywana jest z różnych materiałów, chociażby: drewna, stali czy stopów aluminium. Często bywa pokrywana gumą lub innym tworzywem sztucznym, aby w ten sposób zapewnić lepszy chwyt. Ze względu na wytrzymałość, styliska dzielą się na dwie kategorie: B (280kg) oraz T (400kg).

W uniwersalnym czekanie, określanym mianem turystycznego, z jednej strony głowicy znajduje się ostrze służące do wbijania narzędzia w grunt, z drugiej natomiast łopatka. Niemalże każdy tego typu sprzęt posiada na uchwycie dodatkową pętlę, dzięki której istnieje
bardzo małe prawdopodobieństwo jego zagubienia podczas wspinaczki. Poza przedstawionymi powyżej czekanami turystycznymi, istnieją ponadto tzw. specjalistyczne, przeznaczone do wspinaczki w lodzie. Od poprzedników różnią się przede wszystkim krótszym, wygiętym styliskiem oraz głowicą bez łopatki, co umożliwia łatwiejsze wbicie dzioba. Niniejszy rodzaj czekana bywa określany również dziabakiem bądź dziabałem.

Często się zdarza że amatorzy sportów górskich lub wspinaczkowych, nie wiedzą gdzie i co mają kupić. Pierwsze ich kroki zawsze wędrują do supermarketu, widzą niewielką cenę, duży napis Gore- Tex i są przekonani że to własnie im wystarczy aby „zdobywać szczyty” i przemierzać szlaki. Kontakt ze sprzedającym w takim wypadku ogranicza się najczęściej do zapłacenia za towar przy kasie, ewentualnie do zapytania o większy rozmiar. Innym sposobem często spotykanym jest zakup od niewykwalifikowanych sprzedawców na allegro ( ja nie mówię że to złe, ja podkreślam że nie wszyscy mają odpowiednie kwalifikacje do prowadzenia sprzedaży tego typu asortymentu na tych portalach). Zazwyczaj osoba nieobeznana w tym temacie, daje się zmanipulować „szablonowi na aukcji” lub ceną, niestety 90% takich zakupów jest nietrafnych a towar jest nisko jakościowo i podczas wycieczek może nas zawieść. Co w takim razie zrobić gdy się nie ma zielonego pojęcia? Udać się jak najszybciej do profesjonalnego sklepu. W takim sklepie możemy liczyć na profesjonalna obsługę naszej osoby, doradztwo w każdej sprawie i indywidualne podejście do klienta. Otrzymamy setki odpowiedzi na nurtujące nas pytania, a co najważniejsze uzyskamy sprawdzony towar, o najwyższej jakości. I ta cecha jest chyba najważniejszą. W końcu wydajemy niemałe pieniądze na taki produkt i chcemy być pewni jego jakości, i tego że nie zawiedzie nas w najbardziej ekstremalnych warunkach. Przypomniała mi się ciekawa historia kumpla który zakupił namiot w pospolitym markecie. Szczęśliwy zaoszczędzeniem niewielkiej kwoty, już za kilka dni zaplanował przetestowanie go.

Jednakże ku jego zdziwieniu ( a był tak ślepo zapatrzony w ową „promocję”)  namiot okazał się niewypałem. Oczywiście nie było możliwości sprawdzenia sprzętu który zakupił gdyż był „zapakowany”, paragon nie wystarcza by uwzględnić gwarancję ( i braki w w komplecie brak „śledzi” , tropika, istny szał). Wyobrażam sobie niezadowolenie rodziny która zabrał na wycieczkę, i te spojrzenia. Dobrze ze znalazł schronienie niedaleko w pensjonacie, a następne zakupy wykonał już w odpowiedni sposób. Kolejną cechą zakupu w profesjonalnym sklepie ( oczywiście jak wspominałem powyżej zakupy przez internet nie są złe, złe może być dobrane źródeł z których chcemy pozyskać interesujący nas asortyment) jest gwarancja jaką dostajemy na dany sprzęt, z czasem większość partnerów tworzy także karty rabatowe. Tego typu sklepy stają się sponsorami niewielkich imprez, wspierają rozwój turystyki, a więc inwestują również środki zarobione na klientach. Ale najważniejsze jest że w takim sklepie, spotkamy ludzi zafascynowanym tym tematem, ludzi którzy to kochają, do których będziemy mogli wysłać kartkę z gór, czy podzielić się doznaniem „euforii” po kolejnym niesamowitym przeżyciu.

Ekwipunek każdego pasjonata wspinaczki czy wypraw wysokogórskich jest praktycznie taki sam. Żaden amator nie zdaje sobie sprawy z tego ze każda rzecz jaką mam w plecaku lub na sobie ma mi gwarantować jedynie a może najważniejsze komfort i bezpieczeństwo. Liny i uprząż zajmują w plecaku prawie większość wolnego miejsca ( oprócz kilku konserw i karabinków) więc ja zazwyczaj kask nosze tak jak się powinno na głowie!! ( wielu cwaniaków bez doświadczenia lub z minimalną wiedzą idzie na „ogień ” często zakładają kask dopiero w cięższych chwilach..zapominając że w każdej chwili nawet w sytuacji pozornie bezpiecznej możemy dostać kamyczkiem czy odłamkiem w głowę doliczmy sobie prędkość spadania pozornego kamyczka i siłę z jaką on uderzy).

Kaski wspinaczkowe (alpinistyczne) należą do specjalnie wyspecjalizowanych rodzajów kasków przeznaczonych do ochrony głowy przed kontuzjami i urazami, zdarzającymi się podczas uprawiania wspinaczki.  Tak samo jak inne nietypowe kaski,  kask służący do wspinaczki ma chronić przed zdarzeniami i wypadkami powstającymi w wyniku uderzenia głową o twarde podłożę, czy ewentualnie o inne przedmioty z ostrymi krawędziami.

To co różni ten kask od innych, to skuteczne zabezpieczanie przed skutkami uderzenia niewielkimi odłamkami skalnymi spadającymi z bardzo dużą prędkością. Dla wyobrażenia sobie tego podam przykład że kamień spadający z prędkością powiedzmy 300 km/h może przebić kask kolarski (ewentualnie spowodować jego wgniecenie i stworzenie potencjalnego zagrożenia urazu głowy..podobnie jak w przypadku uderzenia tępym narzędziem). Co się zaś tyczy kasku wspinaczkowego to energia uderzenia powinna zostać tak równomiernie rozłożona i rozproszona by siła ta rozłożona została na całej powierzchni kasku. Kask wspinaczkowy to nie tylko krytyczne wymagań dotyczące bezpieczeństwa, dobry kask powinien charakteryzować się  m.in niewielką masą ( zazwyczaj jest to kwestia kompromisu pomiędzy trwałością  a wygodą użytkownika, oznacza to że najlżejsze kaski są najmniej trwałe). Kask powinien także posiadać odpowiednią wentylacje lecz także nie przeszkadzać w możliwości założenia i użycia czapki czy kaptura. Ważne jest także by posiadał zaczepy przeznaczone do mocowania czołowej latarki jak również wygodny system regulacji który umożliwia dopasowanie do każdego kształtu głowy.

Zdarza mi się dość często usłyszeć pytania w stylu ” a co to takiego śmiesznego masz na tyłku?”. Odpowiadam zazwyczaj irytując się przy tym (wiem że nie powinienem) że to taka „specjalna uprząż dla specjalnych ludzi”. Uprząż wspinaczkowa jest ważną rzeczą zaraz obok liny i kasku wśród sprzętu używanego do asekuracji w trakcie wspinaczki. W przypadku uprzęży są trzy rodzaje jeżeli chodzi o ich budowę. Pierwsza uprząż to uprząż biodrowa która składa się z pasa biodrowego i dwóch pasów zakładanych na uda, jest to najpopularniejszy rodzaj wśród uprzęży wspinaczkowych.

Drugi rodzaj to uprząż piersiowa inaczej zwana pasem piersiowym. Zakłada się ją na klatkę piersiową, dookoła ramiona. Nie zaleca się ją stosować samodzielnie, lecz jako uzupełnienie uprzęży biodrowej w sytuacji gdy przechodzimy specyficzny rodzaj dróg wspinaczkowych lub podczas wspinaczki z obciążeniem ( np. ciężki plecak).  Ostatnim rodzajem jeśli chodzi o budowę jest uprząż pełna. Schemat jej to układ pasów obejmujący całe ciało, najczęściej z wyróżnioną częścią piersiową oraz biodrową. Zastosowanie znajduje podczas prac na wysok0ściach, w przemyśle czy ratownictwie (jak również stosuję się ją dla dzieci do lat 12stu).  Dzięki swej budowie uprząż pełna zapewnia o wiele wyższe bezpieczeństwo w sytuacji gdy od skałki odpadnie wspinacz, natomiast uprząż biodrowa stanowi kompromis pomiędzy bezpieczeństwem a wygodą potencjalnego użytkownika. Należy pamiętać aby pod żadnym powodem nie używać uprzęży biodrowej w połączeniu np. z plecakiem gdyż w momencie przesunięcia ku górze środek ciężkości może doprowadzić do obrotu odpadającego wspinacza głową w dół. Możemy jeszcze wymienić dwa rodzaje uprzęży jeśli chodzi o specyfikę. Uprząż górska jest dostosowana wyłącznie do dziedziny wspinaczki górskiej. Najważniejszym priorytetem i cechą jest komfort prowadzenia dróg wielowyciągowych tzn. w sytuacjach gdy dłużej się wisi w uprzęży i jednocześnie posługujemy się większą ilością akcesoriów.

Natomiast uprząż skałkowa jest specjalnie dostosowana do wspinaczki skałkowej, nie ma w niej regulowanych pasów udowych i posiada mniejszą ilość pętli na akcesoria wspinaczkowe (szpejarek), a dzięki temu jest o wiele bardziej lżejsza.

Wiadomo że same chęci do wspinaczki (jeżeli będziemy chcieli się na poważniej zainteresować tym sposobem rekreacji) nie wystarczą. Jak w każdej dziedzinie i tu występują akcesoria niezbędne do uprawiania określonej czynności, jeśli mówimy o wspinaczce to trzeba pamiętać o odpowiednich butach, linie do wspinaczki czy choćby kasku. Lina we wspinaczce górskiej pełni różne role oraz ważne funkcje techniczne. Jest symbolem więzi między partnerami w zespole wspinaczkowym, to właśnie lina ma gwarantować bezpieczeństwo i zaufanie.  Lina to podstawowy składnik łańcucha asekuracyjnego, pełni ważną rolę amortyzatora,  można powiedzieć że pochłania całą energie jaka powstaje podczas upadku osoby wspinającej się. Dlatego tak ważne jest by lina była na tyle elastyczna by rozciągając się delikatnie powstrzymać upadek.  Ten model liny elastycznej nazywa się również dynamiczną. Ważną rolą liny jak nie najważniejszą jest rola komunikacyjna. Służy ona do zjazdu po linie czyli przemieszczenia się kontrolowanego w dół, oraz podchodzenie (wychodzenie) po linie przy pomocy przyrządów zaciskowych. Wspomnieć wypada o komunikacji poziomej za pomocą ukośnika czyli trawersu tyrolskiego. Dobra linia używana do celów transportowych i komunikacyjnych nie powinna się rozciągać pod roboczym obciążeniem. Lina może służyć  również do transportu wyposażenia, tak w pionie jak i poziomie dlatego tak jak wspominałem nie powinna się rozciągać pod obciążeniem. Rola liny to także aspekt pomocniczy, taka lina występuje jako linka, repsznur, pętla, taśma. Stosowana jest do taśm i pętli asekuracyjnych, pomocniczych, linki lawinowej. Mamy dwa zasadnicze rodzaje lin. Są to liny dynamiczne i liny statyczne. Liny dynamiczne poprzez konstrukcję gwarantują że podczas hamowania upadku wspinacza przeciążenia jakie będą oddziaływać na niego nie przekroczą 12g. Liny Dynamiczne dzielimy na :

-lina pojedyncza- zazwyczaj ma od 50 do 70 m długości a szerokość średnicy waha się miedzy 9-12mm, asekuracja w tym przypadku odbywa się na jednej żyle liny. Jest bardzo łatwa w używaniu i dosyć lekka.

-lina podwójna-inaczej zwana połówkową jest cieńsza niż lina pojedyncza ( ok. 8-9 mm). Stosuje się złożonej na pół jednej żył o długości  120 m lub dwóch lin o długościach 60 m. W niektórych przypadkach można asekurować się jedną żyła liny podwójnej. Liny te gwarantują większe bezpieczeństwo oraz pozwalają na szybszą ewakuację, najczęściej używane są przez pasjonatów z dziedziny górskiej wspinaczki. Często słyszę pytanie ale z czego taka linia jest zrobiona i jak?. Liny używane w dzisiejszych czasach są zbudowane z rdzenia składającego się z kilkudziesięciu żył które są chronione przez oplot. Najważniejszy element który zapewnia wytrzymałość to rdzeń. Materiały stosowane do produkcji lin asekuracyjnych to włókna poliamidowe a dokładnie po prostu nylon.

-lina bliźniacza- jest jeszcze cieńsza niż obie poprzednie ( ok.7-8 mm) tworzą ją dwie żyły sumaryczne długości do 120 m. używane zawsze razem (chodź ten schemat stosowania lin jest coraz bardziej rzadkością)

-liny lodowcowe-mają zastosowanie asekuracyjnie w terenie gdzie ewentualne odpadnięcie nie będzie ciężkie.

Drugi rodzaj lin to liny statyczne które nie posiadają praktycznie lub wcale własności dynamicznych( czyli nie posiadają zdolności do pochłaniania upadku). Mają zastosowanie w speleologii lub do celów transportowych lub komunikacyjnych. Ważną sprawą jest także konserwacja takiej liny, powinno się ją przetrzymywać w chłodnym, ciemnym, suchym oraz przewiewnym miejscu.

Gdy jest mocno zabrudzona powinno ją się opłukać w chłodnej wodzie, w tym celu można użyć delikatnie mydła ale w żadnym wypadku nie suszyć jej na słońcu.

Wielu ludziom dyscyplina taternictwa, wspinaczki czy alpinizmu kojarzy się błędnie wyłącznie z wysokogórskimi i górskimi wyprawami w niedostępne szczyty Tatr czy Alp, zdobywaniem skalnych urwisk gdzieś w odległych rejonach  czy z akrobatycznymi wyczynami walczącymi z grawitacją ludźmi na odchylonej przewieszonej do pionu skalnej ścianie. O wspinaczce jest też głośno z powodu wypadków jakie zdarzają się coraz częściej i są one spowodowane zazwyczaj brakiem doświadczenia takiej osoby brawurą, głupotą lub nieodpowiednim dobraniem sprzętu. Mało kto wie że wspinaczka to także sport który może uprawiać każdy gdyż nie wymaga się zbyt ani dużo siły ani doświadczenia (chodzi tu zazwyczaj o wspinaczkę rodzinną która zyskuje coraz więcej chętnych ). Do jej uprawiania wystarczy podstawowe przeszkolenie które obejmuje zagadnienia z zakresu niezbędnych czynności i bezpieczeństwa, które przeprowadza wykwalifikowany instruktor..co nam wtedy jako amatorom jest potrzebne? chęci i pragnienia. Inaczej sprawa wygląda gdy chcemy zając się tym zawodowo..można pobawić się w rywalizację między zawodnikami wspinającymi się najczęściej na sztucznych obiektach wspinaczkowych,ściankach wspinaczkowych, skałkach i niekiedy murkach.

Takie zawody we wspinaczce sportowej zazwyczaj są rozgrywane w różnych kategoriach. Jedna z nich to wspinaczka na trudność- gdzie liczy się wynik punktu znajdującego się najwyżej na ścianie na określonej, trudnej drodze przez wspinacza. Mi bardziej odpowiada wspinaczka na czas gdzie liczy się czas przejścia dosyć łatwej dla zawodników drogi wspinaczkowej..ale coraz bardziej staram się doszlifować swoje umiejętności we wspinaczce „boulderowej” polega ona na pokonywaniu krótkich bardzo trudnych kliku ruchowych sekwencji po ułożonym z chwytów tzw . Boulderze- jest to niska formacja którą pokonuje się bez liny a jedyną asekurację stanowi materac pod ścianką oraz osoba która podczas spadania będzie nas asekurować. Istnieje jeszcze odmiana typu Spoter- tutaj liczy się podobnie jak w konkurencji na trudność osiągnięcie najwyższego punktu, chwytu na ścianie.

Organizowane są również zawody które uwielbiam podziwiać na zamarzniętych lodospadach lub sztucznych ściankach jednak są jeszcze za mało popularne i nie dorównują to powyższych stylów na dzień dzisiejszy. W Polsce są organizowane zawody z cyklu mistrzostw i Pucharu Polski , ponadto spotkać się można z wieloma komercyjnymi zawodami organizowanymi przez różne firmy, organizacje akademickie, uczelnie, czy społeczności wspinaczkowe poszczególnych miast.

Widzę i cieszę me oczy podziwiając rzesze chętnych do podjęcia pierwszych kroków do wspinaczki zastanawia mnie jedno? skąd nagle takie zainteresowanie na spędzenie wolnego czasu? Ostatnio zrozumiałem ze o ile ścianki wspinaczkowe naturalne które pokonujemy potrzebowały bodźca naturalnej reklamy, czegoś co otworzy ludziom oczy na ten sposób spędzania czasu, i stało się..nawet na prostych festynach parafialnych ba..przy budowie jakiegokolwiek boiska rekreacyjnego z placem zabaw powstają obiekty o różnych gabarytach stwarzając nam możliwość edukacji lub po prostu spełniania się w ten sposób kilka kilometrów od domu bez konieczności emigracji w teren. Pamiętam pierwsze sztuczne ścianki do wspinaczki które powstawały w piwnicach, byłych szybach windowych..i pierwsze aule szkolne..cieszy to oko niemiłosiernie fascynata tego sportu. Co to jest w ogóle ścianka wspinaczkowa? może pokrótce wytłumaczę. Sztuczna ścianka wspinaczkowa to nic innego jak obiekt przystosowany do potrzeb wspinaczki albo specjalnie w tym celu zostaje stworzony. Najczęściej w naszym kraju są ściany znajdujące się wewnątrz budynków (choć nie brakuje tych na zewnątrz jak i chociażby mobilnych)

Budowa takiej ścianki to rusztowanie wsparte o dach budynku lub ściany, do którego zostały zamocowane  płyty ze sklejki z naniesioną na nie siatką otworów z kłowymi nakrętkami które tworzą gniazda. Śruby z łbami imbusowymi wkręcone w nie mocują chwyty. Panele mogą być wykonane z różnych materiałów ale najczęściej są to tworzywa sztuczne które umożliwiają kształtowanie powierzchni ścian. Na świecie w cieplejszych rejonach tworzy się tego typu ścianki na dworze a w Polsce jak już wspominałem co można dostrzec ścianki wspinaczkowe pojawiają się jako mobilna atrakcja na każdym festynie..są one stawiane na chwile i spełniają lokalne zainteresowanie. Amator wspinaczki po winień rozpocząć swoją przygodę od „lamperiówki”, to najprostsza sztuczna ścianka uchwyty w niej są przykręcone do normalnej ściany. Wspinaczka na sztucznej ściance odbywa się po przykręconych chwytach posiadających różne kształty, najczęściej wykonane są żywicy epoksydowej ale czasem można spotkać uchwyty wykonane z drewna lub naturalnej skóry.

Ja naprawdę ciesze się i jestem optymistą patrząc  w przyszłość jeśli chodzi o ludzi którzy podtrzymają tą tradycję..moja nauka zaczynała się w naturalnym środowisku do dziś pamiętam  pierwsze kroki i własne drogi obieranie na skałach..łezka się w oku kręci.  No i najważniejsze pamiętajmy że do rozpoczęcia profesjonalnej przygody ze wspinaczką powinniśmy najpierw zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt (można go oczywiście wypożyczać ale co własne to własne choćby buty) a co najważniejsze przy wyborze takiego sprzętu kierujmy się czujnymi uwagami sprzedawcy.

Wspinaczka w obecnym kształcie zyskuje z dnia na dzień coraz większe rzesze fanów i osób próbujących w codziennej pogoni za pieniędzmi odnaleźć  coś co ich uspokoi pozwoli im odpocząć, doprowadzi do harmonii ducha i ciała. Jak wiadomo do uprawiania poszczególnych sportów potrzebny jest odpowiedni sprzęt. W wspinaczce ważna rolę odgrywają buty. Buty wspinaczkowe są specjalnym rodzajem obuwia przystosowanego do wspinaczki sportowej lub skalnej.

Poprzez swój kształt zapewniają odpowiednie ułożenie stopy, co umożliwia wykorzystanie małych rąbków skalnych do oparcia stopy( krawędzie, dziurki). Zasadniczo buty można podzielić na kilka grup. Pierwsza z nich to buty ekstremalnie asymetryczne, modele z tej grupy są najbardziej profilowane do środka stopy, mocno wygiętym łukiem jest linia paluch-pięta. Najczęściej posiadają też zakrzywiony skierowany w dół czubek który ma za zadanie ułatwienie stawiania stopy w większym przewieszeniu. buty te mają mocną i ukształtowaną piętę do haczenia, są raczej dla wyczynowców niż na normalną drogę.

Drugim rodzajem obuwia są buty średnio asymetryczne twarde- powodują mniejsze wykręcenie stopy, są wygodniejsze, a dzięki twardej podeszwie pozwalają opierać na małe stopnie osobom o słabszym śródstopiu czy paluchu. Buty z tej grupy są raczej dla średnio zaawansowanych i zaawansowanych a dzięki zastosowaniu twardej podeszwy są raczej na krawądki niż tarcie. Buty z segmentu średnio asymetryczne miękkie- bardzo dobrze stoją na krawędzi jak i działają na tarcie, bardzo dobrze radzą sobie w dziurkach są raczej dla użytkowników mocno i średnio zaawansowanych.  Ale co zrobić gdy jest się na początku swej kariery i fascynacji związanej ze wspinaczką? wtedy należy zakupić buty z segmentu „symetrycznych” są one wygodne  i dość sztywne nie wymagają przy tym silnej super stopy, są bardzo dobre na dość łatwe i długie spacery wspinaczkowe.  Dodatkowo buty wspinaczkowe dzieli się ze względu na sposób wiązania i mocowania na stopie. Mamy buty wiązane (lace up)- które dobrze trzymają się na stopie pozwalając idealnie rozłożyć nacisk w odpowiednich miejscach, dosyć długo trwa ich zakładanie i ściąganie a do zalet należy zaliczy to że po rozbiciu trzymają się bardzo dobrze na nogach. Mniej precyzyjne mocowania mają buty na rzepy, lecz za to są wygodne i szybko je się zakłada co jest ważne na długich drogach czy boulderach, niestety potrafią się zrobić luźne na ekstremalnych drogach.

No i ostatnia grupa to buty wsuwane tzw baletki jak sama nazwa wskazuje są to lekkie pantofle bardzo dobrze trzymające stopę dzięki gumie są dobrze dopasowane idealnie pasują na panel i bouldery. Jeśli jesteś szarym użytkownikiem który dopiero co zaczyna swoją przygodę pamiętaj aby skonsultować i omówić swoje potrzeby z wykwalifikowanym sprzedawcą, doradzą ci oni i wytłumaczą jak użytkować buty czy impregnować a co najważniejsze pomogą ci postawić pierwsze kroki w kierunku wspinaczki górskiej.