Rodzaje raków – systemy mocowania do butów.
Podstawą bezpiecznego poruszania się zimą po górach jest używanie raków i czekana. Najlepsze nawet buty górskie będą się ślizgać na zaśnieżonym i oblodzonym szlaku, bez odpowiednich raków i czekana nie powinniśmy się wybierać zimą na górski szlak.
Podziału raków możemy dokonać ze względu na ich zastosowanie, na system mocowania do buta, ze względu na liczbę zębów, czy ich budowę. Najpopularniejszym i powszechnie przyjętym podziałem jest ten ze względu na system mocowania do buta.
Automaty – to raki możliwe do zamocowania jedynie na butach specjalnie do tego przystosowanych, buty takie muszą posiadać odpowiednie rowki z tyłu i przodu buta umożliwiające ich mocowanie. Raki te składają się z dwóch systemów automatycznego mocowania – na pięcie i na nosie buta. Charakteryzują się dużą sztywnością i małą podatnością na ugięcie boczne, są łatwe w zakładaniu i zdejmowaniu. Wymaga jednak specjalistycznego obuwia tzw. Skorup, które nie nadają się do samodzielnego używania bez raków. Raki automatyczne adresowane są dla osób uprawiających zaawansowaną turystkę wysokogórską i wspinaczkę lodową.
Półautomaty – tego typu raki mocowane są do butów posiadających z tyłu specjalny rant – zapięcie z tyłu buta jest automatyczne, natomiast z przodu mocowane są za pomocą odpowiedniego koszyka ewentualnie pasków czy taśm zakładanych na przód buta. Raki półautomatyczne adresowane są dla osób uprawiających kwalifikowaną turystkę wysokogórską a także, do ogólnie pojętego alpinizmu i mixtów. Co ważne buty przystosowane do raków półautomatycznych nadają się także do użytkowania bez raków.
Koszykowe – to najbardziej uniwersalne raki, które można przypiąć do większości butów górskich, nie wymagają specjalnych butów przystosowanych do mocowania raków, wymagają jedyne odpowiednio sztywnej podeszwy. Montuje się dość szybko i precyzyjnie, dzięki koszykowemu system mocowania. Raki te dedykowane są dla osób uprawiających amatorsko zimową turystkę wysokogórską oraz skitouring.
Paskowe – mocowane są na bucie za pomocą systemu pasków i sprzączek, obecnie wychodzą już z użycia ze względu na kłopotliwe zakładanie, można je założyć praktycznie na każde buty w góry.