Wspinaczka górska

Wędrówki na rakietach śnieżnych to ogólnie dostępna forma zimowej rekreacji, która staje się coraz popularniejsza; każdej zimy rakiety śnieżne zyskują nowych fanów. Dla wielu turystów zima to czas aktywnego wędrowania, dzięki rakietą śnieżnym mogą w pełni cieszyć się niezapomnianymi widokami, przyrodą czy obserwować zwierzęta.

Aby móc wędrować na rakietach śnieżnych, nie trzeba posiadać żadnych specjalnych umiejętności, ta niezwykle uniwersalna forma zimowej turystyki pieszej jest dostępna dla każdego, od małego miłośnika przygód po aktywnego seniora. Dzięki rakietą śnieżnym, ciężar naszego ciała rozkłada się na większej powierzchni i nie zapadamy się w śniegu. Rakiety umożliwiają też wędrówkę w wyższych partiach gór, dzięki specjalnym zębom, kolcom i grip’om dobrze trzymają się na oblodzonych, stromych zboczach.

Rakiety śnieżne to bardzo stary wynalazek, znany ludziom już od co najmniej 6 tys. lat, wykorzystywany przez wielu traperów, podróżników czy mieszkańców dalekiej północy. Obecnie przeżywają one swoisty renesans, stają się doskonałym sposobem na aktywne spędzanie wolnego czasu zimą. Bo cóż więcej potrzeba turyście zimą by wyjść na szlak, odpowiednia odzież, dobre zimowe buty trekkingowe, plecak na najpotrzebniejszy ekwipunek no i oczywiście rakiety oraz towarzysz/towarzyszka zimowej wędrówki.

Tradycyjna magnezja w kostce, w proszku, czy w kulce, posiada jedną podstawową wadę, mniej lub bardziej pyli, co jest szczególne dokuczliwe na zamkniętych ściankach wspinaczkowych. Dla wielu wspinaczy koniec sezonu skałkowego, to nie czas by buty wspinaczkowe pokryły się kurzem. To często początek sezonu ściankowego i szlifowania formy, ale nie każdy amator/amatorka  lubi wspinanie w wszechobecnym pyle z magnezji. Co więcej jest on wyjątkowo uciążliwy, zalega na materacach, unosi się w powietrzu, jednym słowem nic przyjemnego dla oka, nosa i płuc.

W takiej sytuacji, na ratunek przed totalnym zapyleniem naszej ulubionej ścianki (nawet tej garażowej) przychodzi coraz popularniejsza magnezja w płynie, w kremie a nawet żelu – form jest wiele, ale jej idea pozostaje nie zmienna – mniej pyłu. Magnezja w płynie to normalna magnezja do produkcji której użyto swoistego rozpuszczalnika, najczęściej jest nim alkohol, ale są też dostępne magnezje na bazie wody.

Tego typu magnezja praktycznie nie pyli, długo zachowuje swoje właściwości, doskonale przylega do dłoni. Jej częstym składnikiem jest kalafonia, która sprawia iż magnezjowy pył tworzy dość trwałą powłokę. Z tego względu magnezje te idealnie sprawdzają się na sztucznych ścianach, gdzie coraz częściej można się już spotkać z zakazem stosowania magnezji sypkiej.

Ubiegłoroczny sezon narciarski nie był zbyt udany, stosunkowo wysokie temperatury oraz brak dłużej zalegającej pokrywy śnieżnej (poza wyższymi partiami gór) praktycznie uniemożliwiał uprawianie narciarstwa tourowego. Z tego względu wielu amatorów dwóch desek odłożyło zmianę czy uzupełnianie sprzętu na później.

Miejmy nadzieję, że tegoroczna zima będzie bardziej udana dla coraz większej grupy miłośników skiturów. Wszak skitury to bardzo szeroka dyscyplina, zawierająca w sobie nie tylko skialpinizm, freeride ale także narciarstwo typu backcountry – idealnie wpisujące w narciarskie wędrówki po beskidzkich czy bieszczadzkich bezdrożach.

Zaczynając przygotowania do zimy, warto więc zerknąć na przedsezonowe wyprzedaże, jeśli nie trafiliśmy z dobrem odpowiednich butów, mamy zniszczone wiązania czy narty to teraz mamy okazję by dokonać korzystnego zakupu.

W dobrej cenie między innymi:

• Buty DYNAFIT TLT 5 PERFORMANCE TF w cenie: 1699,90 zł (cena regularna: 2999,90 zł)
• Buty DYNAFIT TLT 5 TF w cenie: 1319,90 zł (cena regularna: 2099,90 zł)
• Buty BLACK DIAMOND QUADRANT HORNET GREEN w cenie: 1399,90 zł (cena regularna: 1999,90 zł)
• Narty BLACK DIAMOND VERDICT w cenie: 999,90 zł (cena regularna: 2399,90 zł)
• Narty BLACK DIAMOND ZEALOT w cenie: 1099,90 zł (cena regularna: 2599,90 zł)
• Narty K2 SUPERBRIGHT 102 w cenie: 1299,90 zł (cena regularna: 1899,90 zł)
• Narty VOELKL MASSAK w cenie: 1399,90 zł (cena regularna: 1999,90 zł)
• Wiązania DYNAFIT TLT VERTICAL ST STOPPER 100 mm w cenie: 1099,90 zł (cena regularna: 1599,90 zł)

Biorąc do ręki pierwszy raz narty skitourowe możemy odnieść wrażenie iż niewiele różnią się one od nart zjazdowych. Istnieją jednak podstawowe różnice wynikające z odmiennego ich zastosowania.

Upraszczając temat, narty tourowe to narty zaprojektowane zarówno do podchodzenia jak i zjeżdżania poza trasami, z dala od przygotowanych stoków i wyciągów narciarskich. Aby łatwiej, z mniejszym wysiłkiem pokonywać mniej lub bardziej strome podejścia muszą być one zdecydowanie lżejsze od tradycyjnych nart zjazdowych. Kolejną cechą jest sam kształt narty, który jest zależny od tego czy narta ma się lepiej spisywać podczas podejścia czy raczej podczas zjazdu. Np. narty przeznaczone głównie do zjeżdżania w świeżym, głębokim śniegu charakteryzują się większym taliowaniem, są szersze co przekłada się na większą powierzchnię narty – tym samym są one mniej podatne na zapadanie się w śniegu.

W porównaniu do klasycznych zjazdówek, narty skitourowe cechują się zwiększoną wytrzymałością (w stosunku do wagi), przy jednoczesnym zachowaniu odpowiednich proporcji pomiędzy ich elastycznością a sztywnością. Zbyt sztywne narty nie są najlepsze podczas długich podejść, a zbyt miękkie nie sprawdzą się podczas długich, szybkich zjazdów. Każde narty skitourowe posiadają możliwość mocowania fok – podwójny dziób lub charakterystyczny otwór w dziobie narty.

Narty do skitouru to narty niezwykle wszechstronne, muszą sprawdzić się w różnorodnych warunkach. Z tego względu w tej grupie znajduje się wiele różnorodnych modeli, z których każdy cechuje się określonymi parametrami takim jak: waga, długość, taliowanie, promień skrętu rodzaj rdzenia, typ rockera, ślizgu itd. Aby narty dobrze sprawdzały się podczas naszych zimowych działań muszą być naprawdę przemyślanie dobrane.

Skitouring, freeriding stają się coraz bardziej popularne. Wzrastające zainteresowanie tą formą narciarstwa powoduje iż coraz liczniejsze grupy narciarzy eksplorują nowe tereny, z dala od wytyczonych tras narciarskich. Corocznie zwiększa się także liczba turystów wybierających się zimą na górski szlak.

Foto: Grant Gunderson

Świeżo upieczeni amatorzy narciarstwa poza trasowego, zimowych wędrówek w wyższych partiach gór w szczególności są narażeni na zimowe niebezpieczeństwa gór. Jest ich wiele, niska temperatura, zdradliwa mgła, oblodzone szlaki czy trasy. Jednak jednym z najbardziej zdradliwych i nieprzewidywalnych zjawisk są lawiny śnieżne. W wyższych partiach gór, w zależności od występujących warunków śniegowych jesteśmy w mniejszym lub większym stopniu narażeni na zejście lawiny. Odpowiednie przygotowanie fizyczne, sprzętowe np. specjalistyczne plecaki zimowe a nade wszystko doświadczenie to klucz do bezpiecznego, poruszania się zimą po górach.

Jednym z ważnych elementów podstawowego zimowego wyposażenia każdego alpinisty, turysty czy osoby uprawiającej skitouring jest zestaw lawinowy. Bez podstawowego zestawu lawinowego nie mamy możliwości przeprowadzenia sprawnej akcji ratunkowej, a tym samym szanse na przeżycie osoby zasypanej przez lawinę zdecydowanie są mniejsze. W skład zestawu lawinowego wchodzą trzy elementy: detektor lawinowy, łopata i sonda. W bardzo dużym skrócie:

Detektory lawinowe pomagają szybko zlokalizować osoby zasypane w śniegu, podając kierunek poszukiwań, odległość od zasypanego. Jednak dokładne określenie głębokości na której znajduje się zasypany człowiek jest możliwe dzięki sondzie, a dzięki lekkiej łopacie możemy sprawnie odkopać zasypaną osobę.

Posiadane osobistego zestawu lawinowego, to jednak nie wszystko. Musimy jeszcze umieć się nim właściwie posługiwać w momencie zejścia lawiny. Umiejętność posługiwania sprzętem, opanowania emocji i skutecznego działania w trudnej sytuacji to zupełnie inna sprawa. Niestety żaden sklep górski nie sprzeda nam takiego towaru, bo jest to umiejętność którą musimy nabyć sami np. podczas specjalistycznego kursu.

Jedne kije do wielu zastosowań górskich od trekkingu, przez wędrówki na rakietach śnieżnych po narciarstwo skitourowe. Wydaje się to nie za bardzo realne, by jedne kije mogły się doskonale sprawdzać się podczas tak różnorodnych zastosowań. A jednak, najnowsze kijki Ultra Mountain Fl to niezwykle wszechstronna propozycja.

Wytrzymałe, niezawodne, lekkie i niezwykle poręczne z łatwością zabierzemy je na każdą górską eskapadę. Dzięki zastosowaniu unikalnej konstrukcji Z-Pole kije składają się wygodnie i szybko, podobnie jak sondy lawinowe czy stelaże namiotów. Kijki posiadają 3 segmenty wykonane z ultralekkiego, wytrzymałego stopu aluminium 7075, segmenty połączono ze sobą kevlarową linką. Jeśli chcemy rozłożyć kije wystarczy jedno pociągnięcie ręki, a poszczególne moduły wskakują na swoje miejsce i blokuj się automatycznie. Jeśli chcemy złożyć kije, wystarczy nacisnąć przycisk pod rękojeścią i gotowe. Co więcej Ultra Mountain Fl gwarantują odpowiednio wysoką wytrzymałość i stabilność – kije nie wyginają się zapewniając bardzo dobre podparcie, odbicie zarówno w warunkach letnich jaki i zimowych np. podczas uprawiania narciarstwa typu backcountry.

Długość kijków możemy regulować w zakresie 20 cm, jest to możliwie dzięki zastosowaniu systemu FlickLock Pro® (regulacja za pomocą zewnętrznej zaciskowej dźwigni). Dźwignia wykonana jest ze stali nierdzewnej i daje się łatwo obsługiwać w grubych rękawicach.

Ultra Mountain Fl posiadają ergonomiczną, antypoślizgową rękojeść z pianki Eva, rękojeść ta jest lekko przedłużona – możemy bez ciągłej zmiany wysokości kijka wygodnie go trzymać, co jest bardzo przydatne podczas mocniejszego podejścia. Całości dopełniają wygodne, lekkie i bardzo dobrze odprowadzające wilgoć paski zabezpieczające. W komplecie z kijkami otrzymany dwa rodzaje talerzyków, podstawowe 60 mm oraz zimowe do śniegu 100 mm. W zestawie także wymienne końcówki: gumowe oraz z węglika spiekanego.

Ultra Mountain Fl to uniwersalne, kompaktowe kije doskonałe zarówno podczas letnich trekkingów jak i wypadu na narty czy rakiety śnieżne.

Najważniejsze cechy:

• wykonane z ultralekkiego, wytrzymałego stopu aluminium 7075
• kompaktowe, trzy segmenty
• technologia Z-Pole – szybkie składanie i rozkładnie
• regulacja FlickLock® Pro do 20 cm
• ergonomiczna rękojeść z pianki EVA
• w zestawie: wymienne końcówki (gumowe i z węglika)
• w zestawie: talerzyki letnie i zimowe
• kijki w rozmiarze 105-125 cm składają się do 40 cm
• waga: 600 g

Seria Kestrel to linia lekkich, niezwykle funkcjonalnych plecaków turystycznych. Opracowanych z myślą o „mniej i bardziej” zaawansowanych wypadach i wprawach na łono przyrody w różnorodnych warunkach klimatycznych.

Seria składa się z 5 modeli o różnej pojemności, począwszy od 28 l do 68 l. Modele w zależności od pojemność różnią się od siebie np. Kestrel w wersji 28 l nie posiada dodatkowego dostępu od dołu, a w większych pojemnościach (48-68) posiada podwójną, zewnętrzna kieszeń w klapie.

Jednak główna idea, stworzenia wygodnego podczas długich marszów oraz optymalnego do pakowania ekwipunku plecaka została zachowana we wszystkich pojemnościach. Plecaki te przede wszystkim wyróżnia niska waga, np. plecak o pojemności 58 l w rozmiarze: M/L waży zaledwie 1,72 kg. Kolejną ważą cechą jest zastosowany system nośny AirSpace™, który pomimo swojej lekkiej konstrukcji zapewnia odpowiednie wsparcie oraz bardzo dobrą wentylację. Wszystkie modele posiadają pokrowiec przeciwdeszczowy, wygodną, zewnętrzną kieszeń na bukłak oraz elastyczne tasiemki/przelotki które pozwalają ustabilizować rurkę systemu „hydro”.

Niezwykle przemyślane są liczne kieszenie, między innymi: elastyczna kieszeń frontowa, która umożliwia przechowywanie mokrych ubrań i suszenie ich w trakcie marszu, czy elastyczne kieszenie boczne. Zdublowana zewnętrzna kieszeń w klapie (od 48 l) pozwala idealnie uporządkować liczne drobiazgi; natomiast w kieszeń wewnętrzną w klapie oraz kieszonki na pasie biodrowym wyposażone są wszystkie plecaki.

W linii Kestrel plecaki (za wyjątkiem 28 l) posiadają także dostęp od dołu, umożliwia on wygodne transportowanie i wyciąganie np. śpiwora, odpinane dolne troki pozwalają na wygodne mocowanie karimaty czy namiotu. Opatentowany przez markę Osprey szybki system mocowania kijków Stow-on-the-Go™ zapewnia wygodne korzystanie z nich w czasie marszu.

Plecaki Kestrel to linia wygodnych, praktycznych plecaków, z którymi długie hikingowe wędrówki stają się z każdym przebytym km coraz przyjemniejsze.

W slangu wspinaczkowym krótkie, techniczne czekany nazywane są dziabami czy też dziabkami. Dziaby zdecydowanie różnią się od czekanów klasycznych – turystyka wysokogórska i w praktyce są w niej mało przydatne. Ich specyficzna budowa: mocno wyprofilowane, krótkie stylisko zdecydowanie nie nadaję się do podpierania na stromym stoku.

Wspinaczka w lodzie, drytooling to domena czekanów technicznych. Dziaby charakteryzują się profilowanym, zakrzywionym styliskiem, które posiada specjalną rękojeść. Rękojeść często wyposażona jest w 2 czasem 3 podpory (uchwyty) – umożliwiają one wygodny, ergonomiczny chwyt dziaby na rożnej wysokości oraz ułatwiają zmianę rąk. Najnowsza dziaba X-Dream firmy Cassin posiada regulowaną rękojeść – możemy zmienić kąt nachylenia styliska i dopasować go do danego typu wspinaczki czy to w lodzie czy to w skale. Wiele czekanów technicznych posiada modułową konstrukcję głowicy: wymienne ostrza, dedykowane do lodu lub skały, czy też posiada możliwość mocowania łopatki.

Czekan techniczny to wybitnie specjalistyczne narzędzie; bez którego nie możliwe jest uprawianie tak ekstremalnych sportów jak wspinaczka lodowa i drytooling. Stanowi on w praktyce przedłużenie rąk wspinacza, a od jego parametrów i zastosowanych rozwiązań technicznych zależą nie tylko wyniki sportowe ale przede wszystkim bezpieczeństwo wspinacza.

Powszechnie wiadomo iż w turystyce wysokogórskiej używa się czekanów klasycznych, jednak dla początkującego adepta wysokogórskich eksploracji przymiotnik „klasyczny” często jest nic nie znaczącym określeniem.

Czekany klasyczne określane też często jako turystyczne charakteryzują się kilkoma podstawowymi cechami. Przede wszystkim tego typu czekany posiadają proste lub lekko wygięte u góry stylisko, zakończone u dołu grotem. Charakterystyczna jest także sama głowica, posiadającą z jednej strony prosty lub lekko zakrzywiony dziób, a z drugiej strony łopatkę.

Niektóre czekany turystyczne w dolnej części styliska posiadają gumowy uchwyt, sprawia on iż czekan lepiej trzyma się w dłoni. Gumowe uchwyty posiadają jeszcze jedną zaletę, mianowicie izolują od zimnego metalowego styliska. Nieodzowna jest także pętla nadgarstkowa, zabezpieczająca przed zgubieniem czekana, jednak nie zawsze jest ona w zestawie. Pętla nadgarstkowa mocowania jest w różnych miejscach, najczęściej jednak do głowicy lub górnej części styliska; może też być przesuwana po stylisku.

Szczególną odmianą czekana klasycznego jest czekan do skialpinizmu, charakteryzują się on lekkim styliskiem i jest pozbawiony grota. Zastosowanie to turystyka narciarska i każda zimowa aktywności górska, w której waga jest decydującym kryterium w doborze sprzętu.

Turystyka wysokogórska oraz skialpinizm to domena czekanów klasycznych, co ważne nie nadają się one do wspinania lodowego czy drytoolingu, do tych dyscyplin projektowane są specjalistyczne czekany określane jako techniczne.

Dobór właściwych rękawiczek to nie do końca taka błaha sprawa i jest on uzależniony od rodzaju naszej aktywności wspinaczkowej.

Wspinaczka czy to skałkowa czy wysokogórska, via ferraty, asekuracja czy nawet praca na wysokości  – bez rękawic ani rusz. Rękawice wspinaczkowe to bardzo przydatna cześć wyposażenia każdego mniej lub bardziej zaprawionego w skale „łojanta”.

Jeśli wybieramy się np. na via ferraty, powinniśmy się zdecydować na rękawiczki dedykowane do tego typu dróg. Rękawiczki takie posiadają niezwykle wytrzymałe wzmocnienia wewnętrznej części dłoni, często wykonane z włókien aramidowych. Kevlarowe wzmocnienie nie usztywnia rękawiczek, ani nie podnosi ich wagi zapewniając jednocześnie doskonałą ochronę dłoni podczas chodzenia po drabinkach, przy łańcuchach czy przy podczas przepinania się na stalowej linie. Specjalistyczne rękawiczki do wspinaczki na via ferratach są w ofercie wielu marek, między innym Salewy. Gdy planujemy dłuższe wspinaczki w rysach, a nie lubimy plastrować dłoni warto zainteresować się rękawicami Ocun Crak. To bardzo lekkie rękawice, idealnie dopasowujące do kształtu dłoni. Zapewniają dobry chwyt skały i są wytrzymałe.

Jednak większość rękawic wspinaczkowych to uniwersalne propozycje, nadające się do wielu zastosowań. Oferują one połączenie wytrzymałości i zręczności, ułatwiają łapanie liny i przede wszystkim chronią dłonie przed otarciami. Wszak z poobcieranymi dłońmi nie wiele można w skale zdziałać. Wszystkie rękawice wykonane są z wytrzymałych materiałów zarówno naturalnych (ze skóry) jak i syntetycznych, często ze stretchowymi insertami zapewniającymi dobre dopasowanie. Rękawice wspinaczkowe mogą być zarówno pełne jak i bez końcówek palców; te pełne zapewniają lepszą ochronę niestety kosztem gorszego „czucia skały”.

Między innymi w ofercie:

• Rękawice MARMOT AIRTIME – Cena: 179,90 zł
• Rękawice MARMOT BURLAY – Cena: 159,90 zł
• Rękawiczki BLACK DIAMOND CRAG – Cena: 85,00 zł
• Rękawiczki BLACK DIAMOND CRAG HALF FINGER – Cena: 85,00